Abrulun Beşi (18 nisan): Rumi takvime göre abrulun (april, nisan ayı) beşinci günü Miladi takvime göre 18 nisan gününe karşılık gelir. Halk arasında "abrulun beşi sığır leşi; sakın abrulun beşinden, sığırı ayırır eşinden" gibi sözlerle de anılır, bugünlerde çift sürülmeyeceğine inanılır. Fırtınalı ve soğuk günlerdir. Abrul beşi geçene kadar rüzgârlı havalarda mandaları işe salmak değil, dışarı bile çıkarmazlar. Bu günlerde dışarı çıkan mandaların "golukmasından", yani romatizmaya yakalanmasından korkulur, bağ bahçe işleri ancak bu günden sonra başlar, fidan dikimi yonca ve alıkların temizliği yapılır. (20-25 nisan): Öküz/boğasoğukları adı verilen bu altı günde hava durumu her saat başı başka bir hal alır. Öküzün altısı anlamına gelen adı, güneşin boğa burcunagirmesiyle ilişkilidir. Rüzgâr ve hava durumu değişken olduğundan "sitte-i sevir, her saati bir devir" de denir. Ayrıca bu soğuklar için,denizciler arasında "sitte-i sevir, kapıyı çevir"biçiminde deyim de vardır. Sivas Şarkışladan alınan hikâyesi şöyledir: "Bir gün bir kocakarı,havaların iyi gitmesine aldanıp iki keçi ve iki oğlağını alıp yaylaya gitmiş. Yaylada fırtına çıkmış, oğlaklar ölmüş. Keçilerden biri dile gelip “kocakarı, kocakarı, bugün sitteyi sevir ,her saati bir devir "donmak istemiyorsan kazanı başına geç demiş. Kadın da aynen böyle yapıp ölümden dönmüş. O gün bu gündür hep fırtına olur ,bunu bilenler de sitteyi sevri geçirmeden yaylaya çıkmazlarmış." &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& Not:Abrul eski insanların tabiatı gözlemleyerek binlerce yıldır oluşturduğu doğa takviminde bir aydır. Türkçedeki adı Nisan Avrupa dillerindeki adı April’dir. Abrul kelimesinin kökeni ise Yunanca Apralios sözcüğünden alıntıdır. Yunanca sözcük ise Latince aynı anlama gelen Aprilis sözcüğünden alınmıştır. Latince sözcük ise Etrüskçe Apru sözcüğünden gelmektedir. Apru Etrüsklerde bir tanrıça adıdır. İtalya'da yaşamış olan Etrüskler bazı bilim adamları tarafından Türklerin ataları kabul edilmektedir. Abrul’un Türkçedeki karşılığı olan Nisan’ın ise kelime kökeni Akat dilinde Nisannu, Sümerce turfanda mahsul demektir Arami-İbrani takviminin birinci ayıdır. . Alıntılardan derleme Reşat Taydaş
via Sivas Herfene https://bit.ly/3MdPFMp
Yorumlar
Yorum Gönder