Bir fotoğraf bir yorum. Salih Şahin hocamızdan . Düzelmese Kalenin Başı Düzelmezdi ! Meşhur bir Sivas darbımeselidir. İşleri yolunda gitmeyen kişileri teselli etmek için "Özülme gardaş düzelir düzelir Düzelmese kalenin başı düzelmezdi gün ola harman ola Hele sabırlı ol biraz !" der teselli verirler. Bir Sivas türküsünde de; Çıkalım kaleye bir akşamüstü Sen Sivas'ı seyret yar bende seni Sanma deli gönül yar sana küstü Sen Sivas'ı seyret yar bende seni diyerek türkülere konu sevdalara mekân olur Kale. Şehrin güney kesiminde yer alan Sivas Kalesi Topraktepe ve Yukarı Kale isimleri ile de anılır. Topraktepe 40 m. yükseklikte bulunmakta günümüzde Kaleparkı adıyla Gazino olarak kullanılmaktadır. Çoğu tarihi eserlerimizde olduğu gibi burada da bu geleneğimizi devam ettirerek millet olarak bu tarihi mekânımızı da bir eğlence merkezine çevirmiş bulunmaktayız. Geçmişte şehrin savunmasında güvenliğinin sağlanmasında hatta halkın para pul altın gibi değerli maden ve eşyalarının saklanmasında âdeta banka gibi işlev gören önemli bir sığınak olan Kale günümüzde kaçkınların ve gezginlerin eğlence mekânı haline gelmiştir. İlim adamları M.Ö. iki binin başlarında burada Hititlerin yaşadığını Bizanslılar döneminde şehrin korunmasında önemli roller üstlendiğini ve Selçuklular döneminde de yeniden inşa edilerek buraya bir hisar yapıldığını söylemektedirler. Sivas şehrinin Timur tarafından işgal edilerek yakılıp yıkılması şüphesiz Kale-i Cedidi de harabe haline getirmiştir. Bu işgalde yıkılan Kale Osmanlı döneminde Çelebi Mehmet zamanında 1418 yılında Akbey isimli bir kumandan tarafından yeniden tamir ettirilmiştir. 1649 tarihinde Evliya Çelebi tarafından gezilen Kale şu şekilde tasvir edilmektedir: Kıble tarafında yüksek bir yer olup bütün şehre havale bulunmaktadır. Dört köşe hendeksiz yalınkat iki kapılı toprak bir tepe üzerinde yapılmıştır. İşlek kapısı kıble tarafına aşağı şehre açılmaktadır. Diğer kapısı da doğuya doğru açılmakta ve sürekli olarak kapalı tutulmaktadır. İçinde camisi iki yüz nefer evi zahire ambarları su sarnıçları cephaneliği ve 40 kadar da şahî denilen eski top bulunduğu belirtilmektedir. Sivaslı Selman Bey ailesinden Alâeddin Paşa 1814 tarihinde Toprakkale burcunun doğu tarafında ve şehre hâkim noktasına bir saat kulesi yaptırmıştır. Saat kulesinin tokmağı her saat başında büyük bir çana vurarak sadece Sivasa değil çevre köylere de zamanı haber vermekteydi. Ne yazık ki Sivasa 140 sene hizmet veren bu eser 1944 yılında Belediye başkanı Rahmi Günay tarafından yıktırılmıştır. Mahallenin Camiini Zaralızâde ailesinden Âlime Hatun yeniden inşa ettirmiş tahta bir minaresi bulunan bu cami de kale ve çevre düzenlemesi çerçevesinde 1945 yılında yıkılmıştır. Kale üzerinde kurulu bulunan hanelerde Kaledizdarları Kale Kethüdaları Sivaslıoğlu Yusuf Alemdaroğlu Salihoğlu Bostancıoğlu Hızarcı Abdullahoğlu Haliloğlu Usta Mehmedoğlu Lökoğlu Serçelioğlu Arifeoğlu Mahmud Kerimesi Yaramış İmamı Ömer Zevcesi Bostancı Mustafaoğlu Canbaz Hasan gibi ailelerin haneleri bulunmaktaydı. Saat Kulesi gibi Topraktepenin üzerinde bulunan evler de 1945 yılında kale ve çevre düzenlemesi çerçevesinde yıkılmış ve burada bulunan haneler Ece Mahallesine nakledilmişlerdir. Bunun üzerine Sivas halkı "Demirleng'in yıkamadığını Belediye Reisimiz yıktı" diyerek telmihte bulunmuş tarihe not düşmüşlerdir. Sultan II. Abdülhamid Arşivi'nde Kale'nin bu fotoğrafını görünce aklımdan " Düzelmese Kalenin Başı Düzelmezdi" darbımeseli geçti de.... SALİH ŞAHİN